Het dermatologennetwerk Euromelanoma roept de hulp in van beroepen die veel huid zien, zoals kinesitherapeuten, thuisverpleegkundigen, schoonheidsspecialisten en tatoeëerders. "Het is niet de bedoeling dat zij diagnoses stellen, wel dat ze aandachtig zijn voor mogelijk verdachte vlekjes en de persoon in kwestie doorverwijzen naar de huisarts", zegt Thomas Maselis, dermatoloog en Belgisch voorzitter van Euromelanoma, bij de voorstelling van de sensibiliseringscampagne in het Jules Bordetinstituut.

Voor de eerste keer in de geschiedenis van het dermatologennetwerk, dat dit jaar 25 kaarsjes uitblaast, roept het de hulp in van specifieke beroepsverenigingen. Zij krijgen een folder, waarin uitgelegd wordt hoe ze een verdacht vlekje kunnen herkennen. "Huidkanker, in een vroeg stadium, is vandaag perfect te genezen. Maar het is niet omdat er betere behandelingen zijn dat je minder aandacht moet geven aan een verdacht vlekje", zegt dokter Maselis. 

Euromelanoma werd in 1999 opgericht door zes Belgische dermatologen. Intussen verbindt het netwerk dermatologen in 33 landen. Volgende maand vindt vanaf 27 mei de week van Euromelanoma plaats.

Voor de tweede keer huidkanker

Steeds meer Belgen krijgen voor de tweede keer huidkanker. Daarom richt het dermatologennetwerk Euromelanoma de aandacht op de ondersteuning van huidkankerpatiënten. "Als alle huidkankers in beschouwing worden genomen, staat huidkanker met stip op één", zegt dermatoloog Thomas Maselis, Belgisch voorzitter van Euromelanoma, bij de voorstelling van de 25e sensibiliseringscampagne in het Jules Bordetinstituut in Anderlecht. "Maar er is een groot voordeel: de huid is het enige orgaan dat we kunnen zien."

In 2004 telde de Stichting Kankerregister 11.000 nieuwe huidkankers in België. In 2024 zal dat aantal opgelopen zijn tot ongeveer 50.000 nieuwe huidkankers. Wat kan die stijging verklaren? "We houden bijna allemaal van de zon: door de zon komen bepaalde stoffen vrij, zoals endorfine, serotonine, cafeïne en zelfs testosteron", legt dokter Maselis uit. Bovendien worden we steeds ouder en gaan we steeds vaker op reis dan vroeger, waardoor onze huid niet alleen langer, maar ook vaker blootgesteld wordt aan uv-stralen. Ook immunosuppressiva, geneesmiddelen die de werking van het afweersysteem remmen, spelen een rol. "Iedereen in de zaal heeft al huidkankers gehad, maar je eigen afweersysteem herkent die en ruimt die op", zegt dokter Maselis.

Ongeveer 70 procent van de huidtumoren zijn basocellulaire carcinomen: ze zijn het gevolg van zonnebrand in de jeugdjaren en zaaien in de regel niet uit. Spinocellulaire carcinomen komen in ongeveer 20 procent van de gevallen voor, maar zijn venijniger en kunnen wel uitzaaien. De oorzaak van die huidtumoren ligt in de langdurige blootstelling aan zonlicht. Melanomen ontstaan dan weer in pigmentvlekken en zijn heel agressief. Wie al huidkanker heeft gehad, loopt bovendien een groter risico om nogmaals huidkanker te krijgen. "Dat geldt voor ongeveer 12 procent van de patiënten", zegt dokter Maselis. Zo lopen melanoompatiënten zelfs tien keer meer risico om een nieuw melanoom te ontwikkelen.

Recht op vergeten

Naast preventie pleit het dermatologennetwerk voor het recht om vergeten te worden voor huidkankerpatiënten. Die wetgeving moet de discriminatie van mensen die huidkanker hebben gehad, bij het aanvragen van een lening, hypotheek of verzekering, in heel Europa aanpakken. Na een bepaalde periode na het einde van een succesvolle behandeling, zouden financiële instellingen en verzekeraars geen rekening meer mogen houden met die kanker bij de aanvraag van een lening, hypotheek of verzekering en geen medische bijpremie meer mogen aanrekenen. 

In België is de patiënt verplicht de kanker aan te geven bij de verzekeringsmaatschappijen. Sinds 2020 kan er geen sprake meer zijn van discriminatie als de patiënt in volledige remissie verkeert en als de ziekte niet opnieuw optreedt binnen een vastgestelde periode na de behandeling. Die periode bedroeg aanvankelijk tien jaar, maar werd bijgesteld naar acht jaar en bedraagt vanaf 2025 nog vijf jaar. In België wordt het recht op vergeten te worden al toegepast in de schuldsaldoverzekering, de hypothecaire lening en de verzekering voor het gewaarborgd inkomen van ex-kankerpatiënten. Een lijst met uitzonderingen wordt bovendien regelmatig bijgewerkt.

Euromelanoma werd in 1999 opgericht door zes Belgische dermatologen. Intussen verbindt het netwerk dermatologen in 33 landen. Volgende maand vindt vanaf 27 mei de week van Euromelanoma plaats.